Người tiêu dùng mắc lỡm hàng online

"Từ quần vải đũi, cửa hàng lại giao thành 3 quần với 3 loại vải khác nhau, với màu sắc cũng khác như tôi đã đặt. Nhưng đơn hàng chỉ tổng cộng 155.000 đồng gồm tiền ship, tôi cũng không có thời gian đôi co nên đành dùng tạm và 'cạch mặt' cửa hàng", Tùng nói.

Bộ 3 quần đũi cửa hàng chào bán (trái) và 3 chiếc quần mà Tùng nhận được (phải). Ảnh: Minh Tùng.

Theo nhiều người tiêu dùng, hàng hóa bày bán trên mạng xã hội và các sàn thương mại điện tử năm qua ngày càng phong phú nhưng chỉ cần sơ hở không kiểm tra kỹ là rất dễ bị lừa.

Chị Mỹ Hạnh (quận Bình Thạnh, TP HCM), người từng đặt mua 2 chiếc áo cờ đỏ sao vàng nhưng được giao 2 áo thun trơn rút ra một loạt kinh nghiệm cho bản thân mỗi lần lướt chợ mạng.

"Nếu mua trên mạng xã hội thì tôi thường nói cửa hàng gửi hình thật, hoặc video càng tốt, sau đó đòi shop cho đồng kiểm. Còn mua trên các sàn thì tôi thích đọc phần đánh giá của người mua, đặc biệt là các đánh giá có ảnh đi kèm vì mới biết được món đó ngoài đời thực ra sao, chứ ảnh quảng cáo của cửa hàng nhiều khi 'ảo' lắm", chị Hạnh nói.

Khảo sát của Nielsen vừa công bố mới đây cho biết, thương mại điện tử ngày càng phổ biến là cơ hội, nhưng cũng là thách thức lớn về việc đảm bảo chất lượng hàng hóa và trải nghiệm mua sắm. 3 mối bận tâm lớn nhất khi mua hàng online năm 2021 chứng kiến sự tăng vọt về tỷ lệ người quan tâm.

Cụ thể, 70% người được hỏi bận tâm về việc "sản phẩm thực tế không giống như miêu tả trên website"; 63% quan tâm về "chất lượng sản phẩm kém" và 50% lăn tăn việc "không thể nhìn thấy hoặc trải nghiệm sản phẩm trước khi mua". Trong khi đó, 3 vấn đề này trong khảo sát năm 2020 chỉ lần lượt ở mức 30%, 28% và 10%.

Ngoài ra, hàng loạt vấn đề khác như hàng giả/hàng nhái, phí vận chuyển cao, chính sách đổi, trả hàng không hợp lý, thời gian vận chuyện lâu cũng được người tiêu dùng quan tâm nhiều hơn đáng kể.

Điều này cũng xuất phát từ thực tế hàng giả thương hiệu trên thương mại điện tử còn khá phổ biến. Cuối tháng trước, cơ quan chức năng bắt quả tang kho hàng chứa hàng ngàn sản phẩm giả các nhãn hiệu LV, Gucci, Nike... ở Hoàng Mai (Hà Nội). Theo Cục nghiệp vụ Quản lý thị trường, kho này hoạt động chủ yếu bằng hình thức bán online trên mạng xã hội và sử dụng các sàn thương mại điện tử để giao dịch.

Năm qua, dưới tác động của Covid-19, người Việt đã mua sắm trực tuyến nhiều hơn. Theo khảo sát của Nielsen, 32% người được hỏi cho biết có mua sắm trực tuyến năm 2020, so với mức 18% trong năm 2019. Cùng với đó, suất mua sắm cũng tăng lên, từ trung bình 1,2 lần mỗi tháng năm 2019 lên 2,1 lần mỗi tháng vào năm 2020.

Trong 6 tháng gần đây, người tiêu dùng tăng mua các nhóm mặt hàng như chăm sóc cá nhân, thực phẩm - đồ uống, công nghệ, chăm sóc nhà cửa, thiết bị gia đình, mẹ và bé. Người tiêu dùng trực tuyến chủ yếu là nữ (chiếm 63%), nhân viên phòng phòng (69%), người có thu nhập cao (65%) và đã kết hôn (67%).

Mức độ thông thái của người tiêu dùng Việt Nam cũng đã tăng lên. 58% được hỏi cho biết tham khảo các đánh giá sản phẩm trước khi mua trong khi chỉ 21% mua ngẫu hứng, không có nhiều sự cân nhắc. Trong đó, 42% cho biết các đánh giá mang tính tham khảo với họ và 30% cho rằng nó sẽ ảnh hưởng đến quyết định mua.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Ngọc Dũng, Phó chủ tịch Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) cho rằng đôi khi khách hàng còn quá dễ dãi. "Người kinh doanh thấy bán hàng cho người Việt Nam dễ quá. Có bán sai thì họ cũng ngậm bồ hòn làm ngọt. Vì giá trị hàng hoá thấp nên mình thường bỏ qua, không phản hồi", ông Dũng nói.

Riêng với vấn đề logistics, dù có những phàn nàn của người dùng về thời gian giao hàng nhưng theo ông Dũng, đánh giá chung là các sàn thường mại điện tử đã gia tăng năng lực đáng kể để phục vụ nhu cầu thị trường trong những năm qua.

"Cách đây 3 năm, khi nói đến một ngày bán được 30.000 đơn hàng thì đã là điều ấn tượng. Nhưng hiện giờ, các sàn công bố mỗi ngày có thể xử lý được trung bình 200.000 đơn hàng. Điều đó có thể giải thích lượng shipper đang đông đảo thế nào, và vì sao chúng ta ở nhà mà đường vẫn kẹt xe", ông Dũng ví von.

Viễn Thông

Bùng phát nạn 'treo đầu dê, bán thịt chó' khi mua online